Công nghệ mới trong chẩn đoán trào ngược thực quản

Với sự tiến bộ của y học, ngày càng có nhiều nhiều phương pháp mới giúp tăng khả năng chẩn đoán bệnh trào ngược thực quản chính xác. 

Để đánh giá được tình trạng và mức độ bệnh, từ đó có thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, bác sĩ sẽ phải thực hiện các phương pháp chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày phù hợp với từng bệnh nhân. Trong đó, có những phương pháp quen thuộc và có những phương pháp mới. 

Sử dụng bộ câu hỏi lâm sàng

Đây là phương pháp dễ áp dụng, có thể triển trai ở mọi cơ sở y tế. Bộ câu hỏi lâm sàng GERDQ thường được áp dụng ở nước ta, người bệnh sẽ tự trả lời các triệu chứng của bệnh trong vòng 7 ngày qua. 

Điều trị thử bằng thuốc ức chế bơm Proton (PPI)

Đây là nhóm thuốc quan trọng trong điều trị GERD, có tác dụng ức chế bài tiết acid, được sử dụng để loại trừ trào ngược thực quản. Thông thường, điều trị thử bằng PPI sẽ được thực hiện trong tối thiểu 2 tuần. Trong trường hợp người bệnh không đáp ứng với thuốc thì sẽ cần phối hợp các thăm dò hướng tới bệnh lý khác. 

Nội soi thực quản

Nội soi tiêu hóa là phương pháp được áp dụng rộng rãi để thăm dò trên những người có biểu hiện đường tiêu hóa trên, bao gồm cả trào ngược thực quản. 

Nội soi được chỉ định khi người bệnh có triệu chứng báo động chẳng hạn như nuốt khó, nuốt đau, thiếu máu, gầy sút cân, lớn tuổi… hoặc khi không đáp ứng với liệu pháp điều trị thử. Phương pháp giúp phát hiện được các tổn thương có liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày thực quản như viêm thực quản, Barrett thực quản, hẹp thực quản do loét. Đồng thời cũng giúp loại trừ được các tổn thương khác tại thực quản như ung thư, rối loạn nhu động thực quản nặng…

Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ

Phương pháp được cho là chính xác nhất và là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán trào ngược thực quản. Kỹ thuật này sử dụng một dây đo có các thụ thể đo pH (chỉ số phản ánh tính chất axit của dịch) và trở kháng (giúp phát hiện các cơn trào ngược) ở thực quản. Đồng thời, thiết bị đo pH – trở kháng thực quản 24 giờ còn có các nút bấm giúp ghi nhận lại những triệu chứng khác của bệnh như ho, đau ngực, khó thở…

Test nhanh phát hiện pepsin có trong nước bọt (Pep - Test)

Pepsin là một chất chỉ có ở dịch dạ dày và kỹ thuật PepTest được sử dụng để phát hiện sự có mặt của pepsin trong nước bọt. Nếu kết quả dương tính, phản ánh có tình trạng trào ngược dịch dạ dày lên trên thực quản. Phương pháp phù hợp cho những bệnh nhân không đủ điều kiện nội soi hay làm các phương pháp xâm lấn khác (như người bệnh lớn tuổi, người có bệnh nền nặng, phụ nữ có thai, trẻ nhỏ...)  

Đo điện thế của niêm mạc thực quản (TCM)

Kỹ thuật này được thực hiện đồng thời trong quá trình nội soi để đo điện thế niêm mạc thực quản. Chỉ số này được chỉ ra là có giá trị trong chẩn đoán trào ngược thực quản ở người bệnh, đặc biệt là ở những người có biểu hiện trào ngược song hình ảnh nội soi bình thường.

Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM)

HRM là một kỹ thuật mới trong chẩn đoán trào ngược thực quản. Phương pháp đánh giá các cơn co bóp của thực quản và sự phối hợp của các cơ thực quản trong quá trình vận chuyển thức ăn đến dạ dày, áp lực các cơ thắt thực quản trên và dưới. Từ đó cho phép bác sĩ chẩn đoán kịp thời bệnh trào ngược thực quản, đánh giá các yếu tố nguy cơ của bệnh như trương lực cơ thắt thực quản yếu, thực quản kém co bóp… Đồng thời, giúp loại trừ các rối loạn nhu động thực quản nặng có biểu hiện giống GERD như co thắt tâm vị, xơ cứng bì, co thắt thực quản lan tỏa… Những trường hợp trào ngược thực quản nặng có chỉ định phẫu thuật cũng cần được thăm dò kỹ thuật này trước khi can thiệp.

Phương pháp HRM được áp dụng với những đối tượng như:

• Người có triệu chứng liên quan đến nhu động thực quản

• Người có triệu chứng mắc nghẹn, khó nuốt hoặc nuốt đau (thường sẽ làm thêm một số xét nghiệm như chụp X-quang, nội soi đường tiêu hóa).

Chẩn đoán  là bước đầu giúp xác định nguyên nhân hay tình trạng của người bệnh đang ở mức độ nào, có triệu chứng và dấu hiệu nào hay không. Dựa vào đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, giúp nhanh chóng điều trị dứt điểm trào ngược thực quản cho người bệnh.